Vijf instrumenten, drie Nederlandse bouwers

Hoewel er in het buitenland, overwegend Europa, veel uitstekende luitbouwers zijn, heb ik het maken van mijn vijf instrumenten aan Nederlandse "luthiers" toevertrouwd.

 

Luthier is een Frans woord dat "luitbouwer" betekent (le luth = de luit). In de loop van de tijd heeft het woord een meer algemene betekenis gekregen: bouwer van snaarinstrumenten. Dus ook een vioolbouwer kan zich "luthier" noemen.

 

"Mijn" bouwers zijn: Carel Huiskamp (Velp), Martin de Witte (Den Haag) en Sebastián Núñez (Utrecht / Buenos Aires).

 

Toch moet ik ook de naam van Nico van der Waals met ere noemen, die lang geleden mijn eerste luit bouwde en nóg langer geleden – ik was 17 – mijn eerste handgemaakte gitaar. Nico is wereldwijd bekend als de grand old man van de luitbouw en hij is erelid van de Nederlandse Luitvereniging.

 

Hiernaast zie je hoe Carel Huiskamp mij de tienkorige (19-snarige) renaissanceluit overhandigt die hij voor me gebouwd heeft, een instrument met een prachtige heldere en toch warme klank.

 

Sebastián Núñez (www.earlymusicalinstruments.info) heeft een imposante theorbe ( = chitarrone) voor me gemaakt. Die zie je op de pagina Welkom. Hier kun je hem horen als begeleider van vier hele goede zangers,

 

Van Sebastián heb ik sinds maart 2017 ook een prachtige vihuela de mano, een Spaans gitaar-achtig instrument (maar wel in luit-stemming) uit de zestiende eeuw. Niet te verwarren met de renaissance-gitaar, die toen ook al bestond. Hiernaast zie je vihuela in aanbouw: het bovenblad, het kammetje, de perkamenten rozet, een balkje en de uit één blok hout gesneden klankkast met een deel van de hals.

 

Van Martin de Witte (www.martindewitte.com) heb ik een wondermooie theorbe. Dat ik twee theorbes heb, maakt het mij mogelijk zowel in de A-stemming te spelen, zoals ten tijde van Monteverdi gebruikelijk was, als in G-stemming, wat later in Engeland gebruikelijk was. Ook kan ik makkelijk switchen tussen de tegenwoordig gebruikelijke toonhoogte (waarin de toon a' 440 Herz is) en de barokstemming, die een halve toon lager is (415 Hz).

 

Hoe de luit klinkt, kun je hier horen in Ricercar van Marco dall'Aquila. De vihuela kun je hier horen in het samenspel met Paulina van Laarhoven en Ben Bults (viola da gamba).

 

In juni 2021 heeft Carel Huiskamp een door hem gebouwde zeskorige renaissanceluit naar een instrument van Hans Frei (1450-1523) aan mij overgedragen.

Frei, geboren in Neurenberg, woonde en werkte in Bologna. Zijn instrumenten waren van een zodanige kwaliteit dat men ze (met aanpassingen) tot in de zeventiende eeuw bleef gebruiken.

Hiernaast zie je hoe Carel het instrument, dat dan pas tien dagen oud is, aan een laatste keuring onderwerpt. Hij is tevreden en heeft de verwachting dat het zal gaan klinken zoals hij hoopt. Ik weet dat inmiddels zeker: een prachtig open en rijke klank.

Zeskorige renaissanceluit naar Hans Frei

6 oktober 2013: het is zover!

 

Vihuela in aanbouw en klaar

 

10 juni 2021: Carel Huiskamp keurt voor de overdracht de Frei-luit


Sebastián Núñez

Martin de Witte